Created by MS 07 November 2024
नमस्कार मित्रांनो,Bank Locker Rules बँक लॉकर मालकांसाठी महत्त्वाची बातमी, RBI ने केले नवे नियम, आता ग्राहकांना मिळणार 100 पट नुकसानभरपाई!
जर तुम्ही देखील बँक लॉकर वापरत असालतर ही बातमी तुमच्यासाठी खूप उपयोगी आहे. अनेकदा असे मानले जाते की आपल्या मालकीची प्रत्येक गोष्ट बँकेच्या लॉकरमध्ये सुरक्षित आहे, ते घरी ठेवण्यात धोका आहे. हा विचार करून लोक मौल्यवान वस्तू, विशेषतः दागिने, बँक लॉकरमध्ये ठेवतात. पण बँक लॉकर खरोखर सुरक्षित आहे का? . बँक लॉकरमध्ये ठेवलेल्या वस्तूंवर बँक गॅरंटी देते का? जाणून घेऊया यासंबंधी संपूर्ण माहिती.
बँकेत ठेवलेल्या वस्तू चोरीला गेल्यास काय होईल माहीत आहे का? बँकेच्या लॉकरमध्ये ठेवलेले पैसे ढेकणणे खाल्ल्याच्या घटना नुकत्याच समोर आल्या होत्या, याची भरपाई बँक करणार का? बँक लॉकरबाबत आरबीआयची नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे काय आहेत आणि तुम्ही बँक लॉकरमध्ये काय ठेवू शकता ते आपण पाहणार आहोत.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने म्हणजेच RBI ने ऑगस्टमध्ये सुरक्षित ठेव लॉकरबाबत नवीन नियम लागू केले आहेत. या नियमांतर्गत, बँकांना 1 तारखेपर्यंत विद्यमान लॉकर धारकांसोबतच्या करारांमध्ये बदल करावे लागतील. हे नियम जुन्या लॉकरधारकांना लागू होणार होते. हे नियम नवीन ग्राहकांना जानेवारीपासूनच लागू होतील.
»काय आहेत नवीन नियम ,Bank Locker Rules
RBI च्या या नवीन नियमांनुसार बँकांना रिकाम्या लॉकर्सची यादी आणि प्रतीक्षा यादी दाखवावी लागणार आहे. याशिवाय बँकांना ग्राहकांकडून एकावेळी जास्तीत जास्त तीन वर्षांसाठी लॉकरचे भाडे आकारण्याचा अधिकार असेल. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे कोणत्याही ग्राहकाचे नुकसान झाले तर आता बँका अटींचा हवाला देऊन मागे हटणार नाहीत. उलट ग्राहकाला पूर्ण भरपाई दिली जाईल.
» बँका जबाबदाऱ्यांपासून नाही काढू शकणार पळ
रिझर्व्ह बँकेच्या सुधारित नियमांनुसार, बँकांनी हे सुनिश्चित केले पाहिजे की त्यांनी केलेल्या लॉकर करारामध्ये कोणत्याही अयोग्य अटी नाहीत, जेणेकरून ग्राहकाचे नुकसान झाल्यास बँक सहजपणे सुटू शकेल. कारण करारातील अटींचा हवाला देऊन बँका आपल्या जबाबदारीतून पळून गेल्याचे अनेकवेळा दिसून येते.
तुम्हाला सांगतो की, आरबीआयच्या नियमांनुसार(RBI Rule ), बँकेच्या निष्काळजीपणामुळे लॉकरमध्ये ठेवलेल्या वस्तूंचे नुकसान झाल्यास बँक नुकसान भरपाई देण्यासाठी बाध्य असतील. ज्या जागेत लॉकर ठेवलेले आहेत त्या जागेच्या सुरक्षेसाठी सर्व पावले उचलणे ही बँकांची जबाबदारी आहे. बँकेत आग, चोरी/दरोडा, इमारत कोसळणे, स्वतःच्या त्रुटी, निष्काळजीपणा आणि कोणतीही चूक/कमिशन यामुळे नुकसान होणार नाही याची खात्री करणे ही बँकेची जबाबदारी असणार आहे.
» बँक लॉकरमध्ये काय ठेवता येईल?
बँक लॉकरच्या नवीन नियमांनुसार, बँक आणि ग्राहकांना नवीन करारामध्ये स्पष्टपणे सांगावे लागेल की तेथे कोणत्या प्रकारचा माल ठेवता येईल आणि कोणत्या प्रकारचा नाही. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या नियमांनुसार, ग्राहकांना बँक लॉकरमध्ये फक्त दागिने, महत्त्वाची कागदपत्रे आणि कायदेशीर वैध वस्तू ठेवता येतील. बँक लॉकरमध्ये फक्त ग्राहकाला प्रवेश असेल, म्हणजेच कुटुंबातील सदस्यांना किंवा इतर कोणालाही लॉकर उघडण्याची सुविधा नसेल.
आरबीआयच्या नियमांनुसार, लॉकरच्या नुकसानीसाठी बँका जबाबदार असतील. परंतु भूकंप, पूर यांसारख्या नैसर्गिक आपत्तींमुळे लॉकरमध्ये ठेवलेल्या वस्तूंचे नुकसान किंवा नुकसान झाल्यास बँक जबाबदारअसणार नाही, म्हणजेच संपूर्ण नुकसान ग्राहकाला मान्य करावे लागेल.
मात्र, आग, चोरी, दरोडा, इमारत कोसळणे आदी घटनांमध्ये लॉकर ग्राहकाचे काही आर्थिक नुकसान झाले तर बँक ते सहन करते, कारण बँक अशा अपघातांना आळा घालू शकते. मात्र येथेही नुकसान भरपाईची अट आहे. बँकांची जबाबदारी लॉकरच्या वार्षिक भाड्याच्या 100 पट इतकीच असेल, त्यामुळे तुम्ही वार्षिक भाड्याच्या 100 पट जास्त किमतीच्या वस्तू लॉकरमध्ये ठेवणे टाळावे.
» बँकेच्या लॉकरमध्ये काय ठेवता येत नाही?
शस्त्रे, रोख रक्कम किंवा विदेशी चलन किंवा औषधे किंवा कोणतीही घातक विषारी वस्तू बँकेच्या लॉकरमध्ये ठेवता येत नाही. लॉकरमध्ये रोख ठेवल्यास. त्यामुळे हे नियमांच्या विरुद्ध असेल आणि नुकसानीला बँक अजिबात जबाबदार राहणार नाही. एक रुपयाचीही भरपाई दिली जाणार नाही. बँकेच्या लॉकरचा पासवर्ड /चावी हरवल्यास किंवा त्याचा गैरवापर झाल्यास.त्या साठी बँक जबाबदार राहणार नाही.
बँक लॉकर्स रोख ठेवण्यासाठी नाहीत, म्हणजेच येथे पैसे ठेवणे RBI नियमांच्या विरोधात आहे. बँक लॉकर्स मास्टर की ने चालवले जातात जी बँकरकडे असते, जो प्रथम ग्राहकाच्या आवाहनावर लॉकर उघडतो आणि तेथून निघून जातो, त्यानंतर ग्राहक आपले सामान ठेवतो. जे बँक कर्मचाऱ्याला दाखविणे आवश्यक नाही. पण लॉकरमध्ये काय ठेवता येत नाही याबाबतचे नियम ग्राहकाला माहीत असले पाहिजेत, जेणेकरून भविष्यात कोणतीही अडचण येणार नाही.
» लॉकरच्या भाड्यात बदल
नवीन नियमांनुसार लॉकर बँकांकडे ठेवण्याचा नवीन करार आता स्टॅम्प पेपरवर केला जाणार आहे. याशिवाय लॉकरचे भाडेही बदलण्यात आले आहे. ते दरमहा 1350 ते 20000 रुपयांपर्यंत असू शकते. ते दरमहा 1350 ते 20000 रुपयांपर्यंत असू शकते. मेट्रो शहरांमध्ये, लोकांना अतिरिक्त छोट्या लॉकरसाठी 1350 रुपये, लहानसाठी 2200 रुपये, मध्यमसाठी 4000 रुपये, अतिरिक्त मध्यमसाठी 4400 रुपये, मोठ्यासाठी 10000 रुपये आणि अतिरिक्त लार्जसाठी 20000 रुपये मोजावे लागतील.
» संयुक्त लॉकर हा पर्याय देखील उपलब्ध ,Bank Locker Rules
सिंगल व्यतिरिक्त, तुम्ही बँकेत संयुक्त लॉकरसाठी देखील अर्ज करू शकता. त्यासाठी दोघांनाही बँकेत येऊन संयुक्त निवेदनावर स्वाक्षरी करावी लागणार आहे. नियमांनुसार, बँक लॉकरसाठी अर्ज करणाऱ्या ग्राहकांना बचत खाते उघडण्यास सांगू शकते.
» नॉमिनीसाठीकाय आहेत बँक लॉकरचे नियम?
लॉकर धारकाने एखाद्याला त्याच्या लॉकरसाठी नॉमिनी बनवले असेल, तर त्याच्या मृत्यूनंतर त्या नॉमिनीला लॉकर उघडण्याचा आणि त्याचे सामान बाहेर काढण्याचा अधिकार आहे. बँक पूर्ण पडताळणीनंतर नॉमिनीला हा प्रवेश देतात.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की जुन्या लॉकर करारामध्ये, लॉकरमधून वस्तू हरवल्यास किंवा लॉकरमध्ये उपलब्ध असलेल्या वस्तू आपत्कालीन परिस्थितीत नष्ट झाल्यास ग्राहकांना कोणतीही पुनर्प्राप्ती मिळत नाही. पण आता आरबीआयच्या नवीन नियमांतर्गत ग्राहकांना अटींसह भरपाई देण्याची तरतूद आहे.
अशाच प्रकारच्या नवीन माहिती साठी फॉलो करा आणि वाचा महत्वाची बातमी